تأویل قرآن در منظر اهل بیت(ع)

Authors

حمید آگاه

abstract

«تأویل» قرآن از دیدگاه اهل بیت(ع) شرح شده است.  نظرگاه مفسّران و قرآن پژوهان درباره اصطلاح تأویل گاه در خور جمع با یکدیگرند و گاه در کنار یکدیگر قرار نمی گیرند. برخی معتقدند که تأویل خبر دادن از حقیقت مراد است. علامه طباطبایی تمامی دیدگاه ها درباره تأویل را به دو دیدگاه، خلاصه می کند: تأویل مرادف تفسیر است، تأویل خلاف ظاهر آیات متشابه است. علامه پس از نقد این دو دیدگاه، معتقد است تأویل در آیات قرآن به معنای حقایق آیات قرآن است. »پل نویا« تأویل را تفسیر نمادی یا باطنی می خواند. امّا واژه »تأویل« در روایات اهل بیت گاه در برابر تنزیل قرار گرفته است و گاه در برابر تفسیر. با توجه به روایات، »تأویل« یعنی شناخت قرآن، واقعیت خارجی و تفسیر قرآن. با نظرداشت آیات و روایات، تأویل قرآن گاه در تمام آیات قرآن و گاه در بطون است و گاه در متشابهات. تأویل متشابهات مخصوص خداست و براساس باور شیعه راسخان در علم نیز تأویل متشابهات را می دانند. تأویل بطون قرآن برای (اولوا الالباب( و (اولوا الابصار( امکان پذیر است هر چند تأویل تمام بطون از توان غیر معصوم بیرون است. بنابراین روایاتی که مردم را بر فراگیری بطون از اهل بیت فرا می خواند درباره ملاکها و اصول دریافت بطون است نه آنکه فهم قرآن جز از طریق روایات اهل بیت امکان پذیر است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأویل قرآن در مثنوی

تأویل به معنی بازگشت به اصل شیء است و معانی اصطلاحی که برای آن گفته شده به همین معنی باز می گردد. ملاک صحت تاویل دو چیز است: یکی قول معصوم (ع) و دوم عدم مخالفت لفظ با معنی تأویلی...

full text

حقیقت تأویل در قرآن از منظر علاّمه طباطبائی(ره)

از نظر علاّمه طباطبائی، تأویل حقیقت اصلی قرآن را تشکیل می دهد و معارف حصولی که ما با عقل خود از طریق شبکۀ الفاظ به دست می آوریم، مرتبه ای نازل شده از حقیقت های متعالی در عالم برتر است. از این رو، تمام آیات قرآن دارای تأویل است و هیچ آیه ای نیست که تأویل نداشته باشد. از نظر علاّمه طباطبائی(ره)، تأویل در عرف قرآن همان مصداق و حقیقت خارجی است و مفاهیم قرآن هم به آن مصداق و حقیقت خارجی برمی گردد. به ...

full text

تعامل با اهل کتاب از منظر قرآن و سنت

از صدر اسلام تاکنون، زندگی مسلمانان و حیات جامعه اسلامی به شکل های گوناگون با گروه ها و مذاهب دیگر پیوند خورده و میان آنها تأثیرات متقابل وجود داشته است. قرآن کریم که پاسخ گوی نیازهای اساسی انسان در زندگی فردی و اجتماعی در تمام اعصار و قرون است، در آیات بسیاری به مسأله اهل کتاب و نحوه ارتباط صحیح با آنان پرداخته است. در دنیای امروز و با توجه به وضعیت ویژه جهان که برخواسته از تحولات اساسی در حوز...

full text

استنباط احکام فقهی از قصص قرآن از منظر اهل تسنن

قرآن کریم به‌عنوان نخستین و مهم‌ترین منبع احکام شرعی، پاسخگوی تمام نیازهای بشر در تمام زمینه‌هاست؛ از این‌رو، اکثر احکام فقهی این معجزۀ الهی بدون تفصیل است و همواره در قالب امر و نهی نیست؛ بلکه گاهی در لابه‌لای دیگر معارف قرآن، مانند مباحث اعتقادی، اخلاقی و امثال و قصص قرار می‌گیرند. قصص، یکی از موارد و مضامین سراسری، تکرارشونده و تأثیرگذار قرآن کریم محسوب می‌شوند و افزون بر اینکه دربردارندۀ نک...

full text

تأویل آیات قرآن در تمهیدات

تمهیدات نوشتة عین‌القضات همدانی سرشار از آیاتی قرآنی است که تعدادی از این آیات مکرراً در جایگاه استشهاد قرار گرفته‌اند. عین‌القضات به دلیل انس با قرآن و تأمل ژرف و عمیق در معانی آن، در مواردی تأویل‌های خلاقانه و منحصر به‌ فردی از آیات قرآن داشته است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که شیوه‌های تأویل آیات قرآن در تمهیدات چگونه است. پس از بررسی این نتیجه حاصل شد که ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای قرآنی

جلد ۲، شماره ۵-۶، صفحات ۱۹۶-۲۱۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023